Pierwsza wzmianka o Miłosławiu pochodzi z roku 1314, kiedy to miejscowość była własnością Miłosławskich herbu Doliwa. W 1382 r. zjazd rycerstwa wielkopolskiego przeciwnego oddaniu korony polskiej Zygmuntowi Luksemburskiemu. Prawa miejskie sprzed 1397 r., powtórna lokacja 1539 r.. Od 1487 r. własność Górskich. W okresie reformacji silny ośrodek protestantyzmu – aż do roku 1627, kiedy to Górscy nawracają się na katolicyzm. Później w posiadaniu Grabskich, a od 1777 – Mielżyńskich. W czasie Wiosny Ludów miejsce zwycięskiej bitwy powstańców z wojskami pruskimi (30 kwietnia 1848 r.). W pierwszej dekadzie XX wieku ośrodek strajków szkolnych. W 1893 r. Miłosław kupił Józef Kościelski herbu Ogończyk; w rękach Kościelskich Miłosław pozostawał do 1939 r..

W Miłosławiu odbywa się (przemiennie z Warszawą i Krakowem) uroczystość wręczania Nagrody Fundacji im. Kościelskich[2].

Miłosław położony jest na Równinie Wrzesińskiej (315.56), mezoregionie fizycznogeograficznym w środkowo-zachodniej Polsce, stanowiącym południową część Pojezierza Wielkopolskiego.

Wielkopolska znajduje się pod wpływem oceanicznych mas powietrza, co wpływa na łagodność klimatu. Obszar znajduje się w wielkopolsko-śląskiej dzielnicy rolniczo-klimatycznej. Średnia roczna temperatura wynosi ok. +8 °C. Okres wegetacyjny należy do najdłuższych w Polsce. Opady roczne wahają się od 500 do 550 mm.

• Najbliższy port lotniczy znajduje się w Poznaniu - 53 km od Miłosławia. Jest to port lotniczy Poznań-Ławica im. Henryka Wieniawskiego (IATA: POZ, ICAO: EPPO) . Najlepszy dojazd z portu lotniczego drogą ekspresową S11.

• Znajduje się tu również stacja Miłosław (stacja kolejowa) linia kolejowa nr 281: Oleśnica – Chojnice.

• Przez miasto przebiega droga krajowa nr 15: Wrocław-Trzebnica-Krotoszyn-Miłosław-Gniezno-Toruń-Ostróda-Olsztyn.

W miejscowości znajduje się przystanek autobusowy. Dojazd autobusem możliwy jest z Białe Piątkowo, Nowa Wieś Podgórna, Orzechowo, Pięczkowo, Środa Wielkopolska i Wrześni. Kursy obsługuje PKS w Gnieźnie Sp. z o.o. (całodobowa informacja o rozkładzie jazdy: 703-403-358).

Na terenie miasta znajdują się następujące obiekty zabytkowe:

• założenie urbanistyczne z XIV–XIX w. (nr rej.: 2278/A z 30.09.1993)
• W najwyższym punkcie Miłosławia przy ul. Kościelnej zabytkowy (nr rej.: 954/A z 5.03.1970) kościół św. Jakuba Większego Apostoła z ok. 1620 r., przebudowany w latach 1843-45 i poszerzony o nawy boczne i kaplicę w latach 1912-13. W założeniu późnogotycki, przekształcony w stylu gotyku romantycznego. Wewnątrz strop kasetonowy z poł. XIX w. i późnorenesansowy ołtarz główny sprzed poł. XVII w. Przy kościele neogotycka dzwonnica z ok. 1850 r. i zrekonstruowany w 1998 r. pomnik kosynierów miłosławskich. Obok na skwerze pomnik ku czci powstańców z okresu Wiosny Ludów, stojący pierwotnie (od 1948 r.) przed pałacem w parku miłosławskim, na ob. miejscu od 1995 r.
• Naprzeciwko kościoła dawny kościół ewangelicki z lat 1870-75, w którym do niedawna mieściło się Muzeum Ziemi Miłosławskiej ul. Zamkowa 21 (nr rej.: 1923/A z 29.12.1983)
• W pd. części miasta, za rozdrożem, rozległy park krajobrazowy z pałacem (nr rej.: 2304 z 17.06.1994) – dawną siedzibą właścicieli dóbr miłosławskich. Pałac, zbudowany na pocz. XIX w., został przebudowany i poszerzony w latach 1843-44 wg proj. Seweryna Mielżyńskiego i w latach 1898-99 przez Józefa Kościelskiego na okazałą budowlę neorenesansową z portykiem kolumnowym i umieszczoną z boku wieżą. Był on ważnym ośrodkiem polskiego życia narodowego. U Mielżyńskich i Kościelskich gościli m.in. poeci: Wincenty Pol, Teofil Lenartowicz i Władysław Syrokomla, pisarze: Józef Ignacy Kraszewski, Henryk Sienkiewicz i Władysław Reymont, skrzypek Henryk Wieniawski, malarze: Lucjan Siemieński, Julian Fałat i Leon Wyczółkowski. Po spaleniu w 1945 r. pałac został w latach 1963-69 odbudowany i dziś mieści się w nim Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego. W holu pałacowym, na piętrze, wielkie malowidła ścienne pędzla Elżbiety Czeczot-Werc przedstawiające walkę Polaków z zaborcą pruskim. Tematem jednego z tych malowideł jest bitwa pod Miłosławiem w 1848 r., innego odsłonięcie pomnika J. Słowackiego w parku miłosławskim, a jeszcze innego strajk dzieci szkolnych.

Park (nr rej.: 2304 z 17.06.1994) z wieloma okazami starych i rzadkich okazów pomnikowych drzew (m.in. miłorząb dwuklapowy), (pow. 37,8 ha) z kanałami, mostkami i stawami, założony na pocz. XIX w. w stylu francuskim (pozostały z niego aleje grabowe), przekształcony i powiększony w 1 poł. i w końcu XIX w. w stylu parków romantyczno-krajobrazowych, zaliczany do najładniejszych w Wielkopolsce, noszący dziś imię Rodziny Kościelskich. W głębi parku, na zach. od pałacu, najstarszy na ziemiach polskich pomnik Juliusza Słowackiego (autorstwa rzeźbiarza Władysława Marcinkowskiego), ufundowany przez Józefa Kościelskiego, a odsłonięty 16 września 1899 r., w czasie podniosłej manifestacji patriotycznej z udziałem Henryka Sienkiewicza, który wygłosił z tej okazji przemówienie. Podobna uroczystość odbyła się tu 18 września 1999 r., w 100. rocznicę jego odsłonięcia. W pobliżu pomnika rozłożysty dąb o obwodzie 690 cm, zwany „Dębem Sienkiewicza”.

• Na południe od kościoła stary budynek szkolny z neogotyckimi szczytami, zbudowany w poł. XIX w., z tablicą z 1964 r. upamiętniającą strajki szkolne (nr rej.: 1105/A z 6.05.1970)
• dom z 1868, ul. Zamkowa 20 (nr rej.: 1915/A z 1.12.1983)
• dom z 1851, pl. Wiosny Ludów 14 (nr rej.: 1914/A z 1.12.1983)
• dom "Bazar" z początku XX w., pl. Wiosny Ludów 24 (nr rej.: 1924/A z 29.12.1983)
• dom z ok. 1887, ul. Wrzesińska 24 (nr rej.: 2222/A z 22.01.1992)
• neogotycka oficyna (nr rej.: 1738/A z 22.12.1975) z połowy XIX w.

• Najbliższe przychodnie podstawowej opieki zdrowotnej znajdują się we Wrześni oraz w Miłosławiu(powiat wrzesiński) . Najbliższym szpitalem jest Szpital Powiatowy we Wrześni, ul. Słowackiego 2, tel. 61 437-05-00 .

• Najbliższą jednostką policji jest Posterunku Policji w Miłosławiu, ul. Pałczyńska 3, tel. 61 437-53-40, tel. alarmowe 997 i 112 .

• W Miłosławiu znajduje się Ochotnicza Straż Pożarna ul. Różowa 6 tel. 61 222-07-70, tel. alarmowe 998 i 112